мн. баби
Вид збор: Именка, женски род
Човек со слаба волја, нерешителен, неотпорен.
Примери:
Како баба си.
бабуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се грижи за болен.
Англиски:
care
Албански:
kujdesem, përkujdesem
Примери:
Ги бабувам дома, сите се болни.
мн. бабуни
Вид збор: Именка, машки род
Човек со збрчкано лице.
Англиски:
baboon
Албански:
fytyrë majmuni
Примери:
Остарел, бабун се сторил.
(едн.) багажот
Вид збор: Именка, машки род
Оптовареност со мислење, идеологија, предрасуди, обично во негативна смисла.
Англиски:
baggage
Албански:
bagazh, peshë
Примери:
Доаѓа со багаж од Министерството за надворешни работи.
баат
Вид збор: Глагол, несвршен
Зборува многу, без потреба, повторува една иста работа.
Англиски:
blab
Албански:
llomotis
Примери:
Не туку бај.
бакарисаниот
Вид збор: Придавка
Со боја на бакар.
Примери:
бакарисан во лицето
мн. бакрачи
Вид збор: Именка, машки род
(обично мн.) глупости
Примери:
Какви пари, какви бакрачи.
мн. баласти
Вид збор: Именка, машки род
Излишен товар, претрупаност.
Англиски:
ballast
Албански:
balast, pesh e tepërt
Примери:
Тежок и излишен баласт.
мн. балканци
Вид збор: Именка, машки род
Неформален израз за човек со груби манири.
Примери:
ноторен балканец
мн. банкроти
Вид збор: Именка, машки род
Тој што банкротирал материјално, пропаднат човек.
Примери:
Спомнатиот сега е банкрот и таа не го помирисува.
банкротираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Наполно пропадне, пропаѓа.
Англиски:
default
Албански:
bankrotoj, falimentoj
мн. барикади
Вид збор: Именка, женски род
Изложена положба во политичка борба.
Примери:
Тој е секогаш прв на барикадите.
мн. барометри
Вид збор: Именка, машки род
Тоа што служи за проценување на некоја ситуација како показател.
Англиски:
indicator
Албански:
barometër, indikator
Примери:
Анкетите се барометар на јавното мислење.
мн. басни
Вид збор: Именка, женски род
измислица, неверојатна приказна
Англиски:
fable
Албански:
fabul
Примери:
Сето тоа е измислица, басна, лага.
мн. бастиони
Вид збор: Именка, машки род
Добро чувано место, потпора во одбраната на некоја позиција.
Англиски:
bastion
Албански:
bastion
Примери:
Востаниците го разбиле бастионот на левото крило од борбената линија.
мн. баучи
Вид збор: Именка, машки род
Голем, тешко совладлив проблем.
Англиски:
bugaboo
Албански:
e panjohur, problem
Примери:
Математиката ми е бауч.
мн. баханалии
Вид збор: Именка, женски род
Дива, развратна пијанка; бучна веселба, лумпување.
Примери:
Тоа беше младешка баханалија во чест на првата заработувачка.
мн. башибозуци
Вид збор: Именка, машки род
Распуштено, разуздано, бесно однесување.
Англиски:
chaos
Албански:
kaos, bashibozuk
Примери:
Ова не личи на ништо, ова е вистински башибозук.
бегаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Брзо поминува, исчезнува.
Примери:
Водата бегаше, се губеше.
бегуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Ужива, живее раскошно како бег.
мн. бедеми
Вид збор: Именка, машки род
Заштита, одбрана од нешто.
Примери:
Книгата е бедем од простотијата.
бедниот
Вид збор: Придавка
Оној што има недостаток од нешто, оскуден.
Примери:
Без памет и беден дух, чекам на секој чекор да се отвори друго подземје.
безбојниот
Вид збор: Придавка
Што не се изделува со нешто, едноличен, празен.
Примери:
Некаква безбојна сенка го правеше пејсажот непознат.
безболниот
Вид збор: Придавка
Што се реализира лесно, без тешкотии.
Примери:
Безболно решение.
безвучни
Вид збор: Придавка
Безгласен, бесшумен, тивок.
Примери:
Безвучен мир.
безглави
Вид збор: Придавка
збунет, избезумен, зашеметен
Примери:
Безглаво бегство.
мн. бездни
Вид збор: Именка, женски род
пропаст, несреќа
Примери:
Војната отвора бездна меѓу луѓето.
безживотниот
Вид збор: Придавка
Што е без живост, што не дава знак на живост.
Примери:
Пијан талкав низ безживотната населба.
мн. безрбетници
Вид збор: Именка, машки род
Тој што нема сопствено убедување, свој став, некарактерен човек.
Примери:
Другарите го презираа безрбетникот.
безропотниот
Вид збор: Придавка
покорен, понизен
Примери:
Затвореникот бил добар, послушен, безропотен.
бекнат
Вид збор: Глагол, свршен
Изусти, прозбори (обично во негација).
Примери:
Ни збор да каже, ни да бекне.
бележаниот
Вид збор: Придавка
жигосан, осомничен
Примери:
Поарно да ме проголташе смртта, отколку вака да одам, како овца бележан.
бележат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
(само во 3л.) постига, покажува
Англиски:
reach
Албански:
arrin
Примери:
Зголемувањето на цените на нафтените деривати бележи висок процент.
бесни
Вид збор: Придавка
Што пројавува голема сила, многу силен.
Англиски:
furious
Албански:
i fuqishëm
Примери:
бесен виор
бесат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се беси) Губи време, бесцелно се задржува некаде.
Примери:
По цел ден се беси кај другарите.
бескрајни
Вид збор: Придавка
Што во голема мера го изразува своето основно својство.
Примери:
Животот е бескрајно патување.
бескрвниот
Вид збор: Придавка
Што нема доволно живост.
Примери:
Тоа беше бескрвен двобој.
бесмртни
Вид збор: Придавка
Што живее во сеќавањето на потомството, што има трајна вредност.
Примери:
бесмртен спомен
мн. бесмртници
Вид збор: Именка, машки род
Славен човек, великан.
Примери:
Олимписки бесмртници.
беснеат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се пројавува со сета своја силина.
Примери:
Виулицата беснее во планината.
беспатниот
Вид збор: Придавка
безизлезен, бесцелен
Примери:
Неговиот самјачки пат е беспатен.
мн. беспаќа
Вид збор: Именка, среден род
безизлезна ситуација
Примери:
беспаќе и перспектива
бесплодниот
Вид збор: Придавка
некорисен, бесцелен
Примери:
бесплоден ум
мн. бестии
Вид збор: Именка, женски род
Тој што е со животински инстинкти, дивјак.
Англиски:
barbarian
Албански:
barbar, shtazarak
Примери:
женска бестија
мн. бесцветници
Вид збор: Именка, женски род
Жена што не може да роди.
Албански:
beronjë, shterpë
Примери:
Таа остана бесцветница.
библискиот
Вид збор: Придавка
прастар
Примери:
библиска старост
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
мака, страдање
Примери:
Бигор се фатил на душата.
бигорниот
Вид збор: Придавка
голем, тежок
Примери:
Бигорна мака.
бијат
Вид збор: Глагол, несвршен
Удира (за ветер, сонце).
Англиски:
beat
Албански:
rrah
Примери:
Ветрот биеше во децата.
мн. бикови
Вид збор: Именка, машки род
Многу силен, јак и отпорен човек.
Англиски:
bull
Албански:
dem
Примери:
Ненаситен бик во присуство на жени.
мн. биланси
Вид збор: Именка, машки род
Краен исход, резултат од нешто.
Примери:
Значаен биланс.
мн. билдери
Вид збор: Именка, машки род
Физички развиен човек.
Англиски:
body builder
Албански:
bilder, me muskuj të zhvilluar
мн. билиони
Вид збор: Именка, машки род
Многу голема сума, многу голем број.
Англиски:
zillion
Албански:
bilion, miliardë
Примери:
Билиони риби од различен вид.
мн. билјури
Вид збор: Именка, машки род
кристален сјај
Англиски:
shine
Албански:
i pastër, shkëlqim i kristalt
Примери:
Езеро полеано со билјури од сонце.
билјурниот
Вид збор: Придавка
Бистар, чист како кристал.
Примери:
Билјурен извор.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
наставен предмет
Примери:
Час по биологија.
учебник
Примери:
Денес купив биологија.
мн. бисери
Вид збор: Именка, машки род
нешто многу убаво
Англиски:
precious
Албански:
diçka shumë e bukur
Примери:
Народната селекција ги пропушта само вистинските поетски бисери.
бистриот
Вид збор: Придавка
јасен, блескав, сјаен
Англиски:
clear
Албански:
shndritshëm
Примери:
бистар воздух
бистрат
Вид збор: Глагол, несвршен
Прави нешто да биде чисто, ведро.
Англиски:
clear
Албански:
pastroj, çelë
Примери:
Ветрот го бистри небото и воздухот.
(се бистри) Станува јасен, светол.
Англиски:
clear
Албански:
kthiellohet
Примери:
Се бистри времето.
(едн.) бистрината
Вид збор: Именка, женски род
ведрина, сјај
Англиски:
clearness
Албански:
çiltërsi, shkëlqim
Примери:
Небесна бистрина.
мн. бистрици
Вид збор: Именка, женски род
Бистар, паметен човек.
Примери:
Голема бистрица.
мн. битки
Вид збор: Именка, женски род
Борба воопшто, за надмоќ, за превласт.
Примери:
животна битка
мн. бичеви
Вид збор: Именка, машки род
казна, несреќа, зло
Примери:
божји бич
бичуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Остро критикува.
Примери:
Тој ги бичува фанариотските црковни великодостојници.
мн. блага
Вид збор: Именка, среден род
духовно богатство, вредност
Англиски:
wealth
Албански:
vlerë
Примери:
Каде е вашето срце, таму ќе биде и вашето благо.
Материјално богатство, богатството што го дава земјата, морето и сл.
Англиски:
riches
Албански:
pasuri
Примери:
земно благо
бладаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Зборува бесмислици.
Примери:
Не бладај, воденицо празна.
блажат
Вид збор: Глагол, несвршен
Прави нешто да биде благо, смалува острина, лутина и сл.
Англиски:
soothe
Албански:
ëmbëlson
Примери:
Со топол глас ја блажи мајкината грижа и старост.
бледнеат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се губи, станува неизразит.
Англиски:
fade
Албански:
zbehet
Примери:
Тие податоци бледнеат.
блекнат
Вид збор: Глагол, свршен
Каже нешто.
Англиски:
say
Албански:
blegëroj, flas
Примери:
Блекни нешто!
блескави
Вид збор: Придавка
Што се истакнува со некое добро својство; извонреден.
Примери:
Блескава кариера.
блеснат
Вид збор: Глагол, свршен
Наеднаш се открие, се пројави со нешто.
Англиски:
flash up
Албански:
shndritë, paraqitet
Примери:
Неочекувано блесна една мисла.
мн. блесоци
Вид збор: Именка, машки род
раскош, убавина, сјај
Англиски:
beauty
Албански:
shkëlqim, bukuri
Примери:
На сцената излезе убавицата со сиот свој блесок.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Мала оддалеченост од некого, од нешто.
Примери:
Близината го направи своето, тие се вљубија.
мн. близнаци
Вид збор: Именка, машки род
Човек или животно со голема сличност.
Англиски:
twin
Албански:
binjakë
Примери:
Како близнаци да беа.
бликаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се изразува, се пројавува со голема сила, во голема мера.
Англиски:
gush
Албански:
shpërthen
Примери:
Од борците бликаше силна верба.
блудат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се насочува, преминува без да се сосредоточи од еден на друг предмет (за очи, поглед, мисла).
Англиски:
wander
Албански:
endem, shëtis
Примери:
Очите му блудеа во небото со нем унес.
блујат
Вид збор: Глагол, несвршен
Исфрла од себе нешто нагло и во големо количество (за вулкан, оружје).
Примери:
Фабричките оџаци блуеја чад.
блуткавиот
Вид збор: Придавка
безвреден, слаб
Примери:
Сивите и блуткави сцени не ѝ оставија впечаток на публиката.
мн. богови
Вид збор: Именка, машки род
Тој, таа што има голема моќ, власт, влијание.
Англиски:
god
Албански:
Zot
Примери:
Единствениот и врховен бог на оваа нова класа е личниот интерес.
богати
Вид збор: Придавка
Што има големи духовни вредности, многу добри обележја.
Примери:
Богата збирка од народни умотворби.
мн. богатства
Вид збор: Именка, среден род
Изобилство на духовни блага, добра и особини.
Примери:
Богатството на нејзината душа ги пленеше сите што ја познаваа.
боговскиот
Вид збор: Придавка
Што е преголем, пребогат, преубав, што е како за бог.
Примери:
Нему му припадна боговски дел.
мн. бодежи
Вид збор: Именка, машки род
Остра краткотрајна болка како удар со нож.
Англиски:
sting
Албански:
therrje
Примери:
По целото тело чувствуваше бодежи.
божествениот
Вид збор: Придавка
Што е преубав, прекрасен.
Примери:
божествена убавина
мн. боеви
Вид збор: Именка, машки род
расправија, тепачка
Англиски:
fight
Албански:
ndeshje
Примери:
Во Собранието се водеа жестоки боеви околу буџетот.
мн. бои
Вид збор: Именка, женски род
Обележје на народ, знаме.
Англиски:
flag
Албански:
ngjyrat
Примери:
Националните бои ги брани тимот на „Кометал“.
Политичко и класно, идејно обележје, идеен став, убедување, уверување, мислење.
Англиски:
tenor
Албански:
ngjyrë
Примери:
Текстот има политичка боја.
Стилски изразни обележја на уметничко дело.
Англиски:
character
Албански:
ngjyrë, karakter
Примери:
Во тоа се крие автентичната боја на неговите текстови.
болни
Вид збор: Придавка
Што боли, што предизвикува, што изразува болка.
Англиски:
painful
Албански:
dhëmbje
Примери:
болно место
мн. бомби
Вид збор: Именка, женски род
Нешто извонредно, сензационално, успешно.
Англиски:
super
Албански:
bombë, super
Примери:
Тоа е бомба работа.
бомбардираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
нападне, напаѓа, засипе
Англиски:
overwhelm
Албански:
bombardoj, sulmoj
Примери:
Девојчето го бомбардираше со прашања.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
мали, безначајни луѓе
Англиски:
trifle
Албански:
borani, çikërrimë
Примери:
Тој е ситна боранија.
боси
Вид збор: Придавка
Недоволно подготвен или информиран во некоја струка.
Примери:
По неговиот настап се гледа дека е многу бос.
мн. ботаники
Вид збор: Именка, женски род
училиштен предмет
Англиски:
botany
Албански:
botanikë
Примери:
Зоологија ни предава професорот што лани ни предаваше ботаника.
(мн.) Книга по предметот ботаника.
Англиски:
botany
Албански:
botanika
Примери:
Петре купи ботаника на старо.
боцкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
бреца
Англиски:
sting
Албански:
thumbon
Примери:
Тој боцка со остриот јазик.
боцнат
Вид збор: Глагол, свршен
Предизвика остра болка, бодеж.
Англиски:
stab
Албански:
goditje, sëmbim
Примери:
Нешто ме боцна во слабината.
брецне
Англиски:
sting
Албански:
thumboj
Примери:
Зборовите на Крсто ја боцнаа Илина право в срце.
мн. бразди
Вид збор: Именка, женски род
Голема брчка на лицето, на кожата.
Примери:
На нејзиното лице предвреме се покажаа бразди.
браздат
Вид збор: Глагол, несвршен
Плови по вода, по воздух.
Англиски:
sail
Албански:
lundron
Примери:
По морињата браздеа убави кораби.
мн. брани
Вид збор: Именка, женски род
Секаков вид пречка што се поставува меѓу две нешта.
Примери:
Таа постави брана меѓу нив двајцата и тој чувствуваше дека со ништо не може да допре до неа.
бранат
Вид збор: Глагол, несвршен
Не дозволува, спречува, забранува нешто (со кратка заменска форма: ми, ти, му...).
Англиски:
hamper
Албански:
pengoj
Примери:
Ми брани да влезам.
мн. браници
Вид збор: Именка, машки род
Одбрана од нешто.
Англиски:
defense
Албански:
mbrojtje
Примери:
На браникот на татковината.
брбешкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Валка колачи, обложува во мелени ореви, кокос, шеќер во прави сл.
Англиски:
roll
Албански:
rrotull
Примери:
Гурабиите се брбешкаат во шеќер во прав.
бревтаат
Вид збор: Глагол, несвршен
За машина, мотор - работи, влече отежнато.
Англиски:
sputter
Албански:
cikërron, troket
Примери:
Возот тресе, бревта локомотивата како да боледува од астма и сѐ оди пополека со денови, со ноќи.
бреат
Вид збор: Глагол, несвршен
Што личи на рикање на елен.
Англиски:
bell
Албански:
pëllet
Примери:
Што туку бреете мори моми.
мн. бремиња
Вид збор: Именка, среден род
тешкотија
Англиски:
burden
Албански:
barrë, ngarkesë
Примери:
Кога го чу тоа на состанокот, од душата му се симна тешко бреме.
брзнат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да плаче.
Примери:
Детето брзна да плаче штом го виде учителот на врата.
мн. брилијанти
Вид збор: Именка, машки род
Што потсетува на брилијант.
Англиски:
diamond
Албански:
brilant
Примери:
Тој е вистински брилијант во својата средина.
брилијантниот
Вид збор: Придавка
блескав, прекрасен
Примери:
брилијантен настап
брилираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Работи нешто многу успешно, се истакнува.
Англиски:
shine
Албански:
brilant, shkëlqen
Примери:
Тој брилираше во таа улога.
бричат
Вид збор: Глагол, несвршен
дере, соголува, ограбува
Англиски:
rob
Албански:
vjedh
Примери:
Тој на суво ги бричи селаните.
Дува силно.
Примери:
Лутиот ветер бричи по полето.
бришат
Вид збор: Глагол, несвршен
Отстранува од пишан текст.
Англиски:
erase
Албански:
shuan
Примери:
Бриши го него од списокот.
брливи
Вид збор: Придавка
глупав, будала
Англиски:
foolish
Албански:
i marrë
Примери:
Тој е малку брлив и налудничав.
мн. брлози
Вид збор: Именка, машки род
Нечисто место.
Англиски:
hole
Албански:
vrimë
Примери:
Ќе те пуштам да лазиш по оваа валкани дупка, по овој наш брлог.
Легло воопшто, дом.
Англиски:
home
Албански:
shtëpi
Примери:
Утрото земам да работам, сака да се измете брлогот, да се испере, да се стори.
брмчат
Вид збор: Глагол, несвршен
Слуша звук сличен на брмчење.
Англиски:
hum
Албански:
lëvrij
Примери:
Во ушите уште му брмчеше рефренот на една песна.
бродат
Вид збор: Глагол, несвршен
лута, скита
Англиски:
wander
Албански:
bredh, endet
Примери:
Проклет живот, одделени дури до гробот, по планините да бродиш со пушка.
мн. бродоломи
Вид збор: Именка, машки род
слом, пропаст
Англиски:
shipwreck
Албански:
anijembytje, përmbytje
Примери:
Тој доживеа бродолом во бракот.
Вид збор: Именка, машки род
Тој што доживеал некаков слом, голем неуспех.
Примери:
политички бродоломец
мн. брчала
Вид збор: Именка, среден род
Тоа што испушта звук на брчење.
Примери:
Запри го тоа брчалото, да не ти дојдам.
мн. бубалки
Вид збор: Именка, женски род
Мирен, тивок, кроток човек.
буваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Кашла силно.
Англиски:
cough
Албански:
kollitet
Примери:
Стариот по цел ден бува.
бувтаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Кашла силно.
Англиски:
cough
Албански:
kollitet
Примери:
Стариот непрекинато бувта.
будни
Вид збор: Придавка
Што следи нешто со напрегнато внимание, што е претпазлив.
Примери:
Во тоа село го испратиле најбудниот и најдостојниот учител.
будат
Вид збор: Глагол, несвршен
Предизвикува некакво чувство, оживува сеќавање итн.
Англиски:
evoke
Албански:
ndjell
Примери:
Таа песна буди кај нас чувство на тага.
бујниот
Вид збор: Придавка
жив, развиен
Англиски:
vivid
Албански:
i zhvilluar, i gjallë
Примери:
Бујната фантазија на детето создала чудесни слики.
бујат
Вид збор: Глагол, несвршен
Силно се пројавува, напредува.
Примери:
Во него буеше животот.
букнат
Вид збор: Глагол, свршен
Силно, наеднаш израсте.
Примери:
Збрмчеа пчелите, расцветаа сливите, крушите и секаде тревата букна.
мн. булдози
Вид збор: Именка, машки род
Телохранител, чувар, лично обезбедување.
Примери:
Пред него и зад него одеа неговите булдози, телохранители.
мн. бури
Вид збор: Именка, женски род
Настан што предизвикува многу немир, превирања и тешкотии.
Англиски:
storm
Албански:
stuhi
Примери:
Со малку маки и страданија ќе помине и оваа бура како сите вакви досега.
(се) буфнат
Вид збор: Глагол, свршен
се појави, излезе
Англиски:
pop up
Албански:
del, paraqitet
Примери:
Тогаш во дворот буфна еден униформиран стражар.
буцкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Бреца, поттикнува на расправија, се потсмева некому.
Англиски:
gibe
Албански:
shpoti, tallje
Примери:
Тој само буцка на секоја семејна средба.
буцнат
Вид збор: Глагол, свршен
подбуцне, провоцира
Англиски:
incite
Албански:
nxit
Примери:
Аџијата буцнал и им ја расипал свршувачката на младите.
мн. бучкуруши
Вид збор: Именка, машки род
Мешавина од несоодветни работи.
Примери:
Аман бе деца, бучкуруш ќе направите, не мешајте се.